Blog: “Door samen met andere landen kennis te delen, is fraude effectiever te bestrijden”

Om internationale fraude te bestrijden, werken de fiscale opsporingsdiensten van 5 landen samen in de zogenoemde J5. FIOD-medewerker Tom Logtens leidt de J5-werkgroep ‘Data & Platforms’. In zijn blog vertelt hij over de kracht van internationaal gebundelde data-analyse. En over de FINtech-challenge die deze week start.

Elke fiscale opsporingsdienst beschikt over data van bedrijven en transacties. Maar bij grensoverschrijdende fraude en financiële criminaliteit is de informatie van één land vaak niet afdoende om bedrijven aan te pakken. Wanneer landen hun kennis, kunde en data bundelen, is die fraude effectiever te bestrijden. Dat is het doel van de J5: de Joint Chiefs of Global Tax Enforcement van Nederland, Australië, Canada, het Verenigd Koninkrijk en de VS.

Innovatieve data-analyse

De J5-werkgroep ‘Data & Platforms’ die ik aanstuur, ondersteunt de J5 met diensten, zoals webinars en innovatieve data-analyse. Ook hebben we een beveiligd communicatieplatform ontwikkeld zodat we veilig kunnen overleggen. Binnen de J5 wisselen we data en informatie uit; mits dat noodzakelijk en juridisch mogelijk is. Op basis van die informatie voert elk land zijn eigen onderzoek uit. Zo vinden we gezamenlijk signalen over bedrijven of transacties die aanleiding kunnen geven tot een strafrechtelijk onderzoek.

FINtech-sector

Soms zijn er uitdagingen die extra aandacht vragen. Daarvoor organiseren we jaarlijkse challenges. We kruipen dan 3 dagen met een aantal slimme koppen bij elkaar en bedenken manieren om nieuwe vormen van criminaliteit aan te pakken. De challenge van 2021 start 23 maart en richt zich op de FINtech-sector.

FINtech komt van Financial Technology. FINtech-bedrijven richten zich op innovatieve digitale mogelijkheden in de financiële sector. Het kan bijvoorbeeld gaan om nieuwe online betaaldiensten, leningen buiten traditionele financiële instellingen om of virtuele munteenheden zoals bitcoins. Doordat veel digitaal gaat, zijn FINtech-bedrijven niet gebonden aan een vestigingsplaats. Uiteraard houden de meeste FINtech-bedrijven zich aan de regels. Maar wat als dit niet gebeurt? Hoe volg je zulke bedrijven en wie houdt ze aan strafrechtelijke en fiscale regels? Daarvoor samen een oplossing vinden: dat is dit jaar onze challenge.

Blauwdruk voor onderzoek

Onze werkgroep organiseert deze challenge. We vormden een kleine projectgroep en in brainstorms met juridische en fiscale experts brachten we het speelveld en de spelers in kaart. Daaruit is een blauwdruk voor een onderzoek gekomen, plus criteria voor bedrijven die interessant kunnen zijn voor opsporing. Op basis van die blauwdruk en de criteria doet elk land onderzoek. Een paar keer per dag bespreken we de voortgang. Op dag 3 van de challenge presenteert elk land een plan voor de onderzoeken naar FINtech-bedrijven. Deze plannen bundelen we tot onderzoeken die we in J5-verband oppakken.

$ 722 miljoen

De challenges leveren tot nu toe goede resultaten op. In 2019 ging het bijvoorbeeld over cryptocurrency. Dit leidde tot de aanhouding van verschillende mensen op verdenking van het witwassen van cryptovaluta. En zo hoop je uiteindelijk een heel netwerk op te rollen. In Duitsland werd een Roemeense man gearresteerd op verdenking van deelname aan the BitClub Network, waarin minstens $ 722 miljoen omgaat.

Ik ben benieuwd wat deze challenge brengt. Door corona werken we dit jaar via het scherm samen. Dat maakt het wel wat lastiger. Maar ongetwijfeld zal onze intensieve focus leads opleveren om criminele bedrijven en facilitators van witwassen en belastingfraude in de FINtech-sector op te sporen en aan te pakken. Daar gaan we voor.

Tom Logtens, FIOD-medewerker

Lees ook

• FIOD twee jaar actief binnen internationale samenwerking J5
• Internationale samenwerking bij fiscale opsporing

Heb je interesse om te werken bij de Belastingdienst? Bekijk dan onze vacatures op werken.belastingdienst.nl.