EU-sancties tegen Rusland en Belarus

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn er door de EU-sancties afgekondigd tegen Rusland en Belarus. Dit betekent dat de Belastingdienst geen geld meer mag teruggeven aan burgers en organisaties die op de sanctielijst staan. Welke rol speelt de Belastingdienst hierbij en hoe voeren ze de sancties tegen Rusland en Belarus uit?

Iedereen, particulier, bedrijf of overheidsinstelling, moet zich houden aan de sanctieregels. Dus ook de Belastingdienst.
Dit betekent concreet dat de Belastingdienst geen geld meer mag teruggeven aan burgers en organisaties bedrijven die op de sanctielijst staan.

EU-sanctielijst

De Europese Unie (EU) kan beperkende maatregelen opleggen aan natuurlijke personen, rechtspersonen en entiteiten en daarmee verbonden personen (meer dan 50% aandelenbezit of doorslaggevende zeggenschap).

In het maatschappelijk verkeer heten deze beperkende maatregelen ‘sancties’. Er zijn verschillende vormen van sancties mogelijk, bijvoorbeeld wapenembargo’s, reisverboden, import- en exportrestricties en financiële sancties. Hiervoor worden de betrokken partijen door de EU op de EU-sanctielijst  geplaatst. Dit is een bestaande lijst. Eerder zijn er bijvoorbeeld sancties uitgevaardigd tegen (rechts)personen in Iran en Noord-Korea.

Sinds het uitbreken van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zijn er door de EU financiële sancties afgekondigd tegen Rusland en Belarus. Financiële sancties bestaan uit het bevriezen van de bestaande tegoeden en bezittingen van een persoon of organisatie. Ook is er een verbod om nog langer transacties met of andere financiële diensten voor deze persoon of organisatie te verrichten. Overtreding van sancties is strafbaar gesteld in de Sanctiewet 1977.

Rol van de Belastingdienst

Het toepassen van de EU-sanctielijst betekent dat de Belastingdienst van alle personen op de lijst moet controleren of die in de bestanden voorkomen. Als dat het geval is, dan mag er geen teruggave of verrekening meer plaatsvinden

Concreet betekent dat, dat we geen geld meer mogen teruggeven aan burgers en organisaties die op de sanctielijst staan. En ook niet aan organisaties die daarmee verbonden zijn. Omdat dit kan leiden tot betalingsproblemen pakt de Belastingdienst dit zorgvuldig aan. Tegelijkertijd vindt de Belastingdienst een goede uitvoering van de sancties belangrijk als bijdrage aan het stoppen van de oorlog in Oekraïne.

Proces bij de Belastingdienst

Om te voorkomen dat er een betaling of verrekening plaatsvindt met een natuurlijke of rechtspersoon op de sanctielijst, voeren we centraal analyses uit. Hiermee kijken we of er in Nederland belastingplichtige natuurlijke en rechtspersonen zijn die op de sanctielijst staan, of daarmee verbonden zijn. Deze uitkomsten van deze analyse verrijken en vergelijken we met andere informatiebronnen. Hierna controleren we de resultaten handmatig. Uiteraard doen we dit binnen de mogelijkheden van wet- en regelgeving.

Rol van de FIOD

De rol van de FIOD is afwijkend van die van de Belastingdienst. De FIOD is een opsporingsdienst en is belast met de handhaving van de Sanctiewet. De FIOD kan onder gezag van een officier van justitie strafrechtelijk onderzoek doen naar overtredingen van de Sanctiewet 1977. Dat betreft niet alleen opsporing op het gebied van financiële sancties, maar ook bijvoorbeeld in het geval van onder de sanctiemaatregelen vallende goederenbewegingen of dienstverlening. Tijdens een opsporingsonderzoek kan de FIOD beslag leggen. De FIOD is niet belast met het bevriezen van tegoeden, maar kan wel beslag leggen als tijdens een onderzoek blijkt dat een tegoed ten onrechte niet is bevroren.

Aanvullende informatie

Verdere informatie over de sancties is te vinden op:

• De website van de Rijksoverheid
• Het speciale loket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• Lijst sancties tegen Rusland
• Lijst sancties tegen Belarus
• De informatiepagina van de Douane voor bedrijven