"Jongeren zijn onvoldoende op de hoogte van waar ze allemaal recht op hebben"

De Belastingdienst wil belastingzaken voor iedereen in Nederland toegankelijker en eenvoudiger maken. Dat geldt ook voor de aangifte inkomstenbelasting. Veel informatie is al ingevuld en we zorgen ervoor dat er voor elke denkbare vraag een passend antwoord of hulp voorhanden is. Zo maakten we dit jaar een video voor jongeren, speciaal voor social media. Maar hoe belastingbewust is deze groep? Wat weten zij over hun rechten en hoe ze daar werk van maken?

Voor antwoorden op deze en andere vragen doen we onderzoek én maken we dankbaar gebruik van externe organisaties die van bepaalde zaken meer weten dan wij. Een van die organisaties is Stichting Digisterker die begin dit jaar Digidingen-desk lanceerde. Een website gericht op jongeren tussen de 14 en 21 jaar die behoefte hebben aan overzichtelijke informatie over hoe zij digitaal zaken moeten regelen met de overheid en andere organisaties. Daarnaast biedt Stichting Digisterker het gratis lesprogramma Doe je digiding! aan.

Ambtelijke taal

"Het klinkt misschien gek, maar ook jongeren hebben soms moeite met de dienstverlening van de digitale overheid en de Belastingdienst" vertelt Angeliek van der Zanden, programmaleider jongereneducatie bij Stichting Digisterker. "Je verwacht eigenlijk dat alleen ouderen of laaggeletterden moeite hebben met het vinden en begrijpen van informatie op overheidswebsites of in apps. Maar we zien dat er ook een grote groep jongeren is die worstelen met zelfstandig online zaken regelen. Zeker als je veel voor jou nog onbekende, ambtelijke taal en fiscale termen leest op Belastingdienst.nl of in de aangifteapp."

Digitale zelfredzaamheid

Dat beaamt Marith Clignet, medewerker jongereneducatie voor het programma 'Doe je digiding!'. Aan de hand van 10 verschillende thema’s maken leerlingen kennis met de digitale overheidsdiensten. Zo leren ze zelfstandig gebruik te maken van diensten zoals het aanvragen van zorgtoeslag, het terugvragen van inkomstenbelasting of het aanvragen van een ID-kaart.

"Vraag je aan een jongere om online bijvoorbeeld inkomstenbelasting van hun bijbaantje terug te vragen, dan zeggen ze vaak: fluitje van een cent. Toch zie je dat ze onjuiste informatie vinden op de verkeerde websites of de juiste informatie verkeerd interpreteren. Jongeren zijn online dus niet zo zelfredzaam als gedacht. Daarbij speelt ook het imago van een organisatie een rol", zegt Marith. "Ze doen juist geen aangifte omdat ze denken dat de Belastingdienst alleen maar geld komt opeisen. Terwijl dat voor deze groep vaak niet het geval is. Ze zijn onvoldoende op de hoogte van waar ze allemaal recht op hebben. En dat is jammer, want dan lopen ze geld mis.”

Uitdaging

"Het blijft een uitdaging voor overheidsorganisatie om zich goed te verplaatsen in de belevingswereld van jongeren", vult Angeliek aan. "De inzet van Instagram door de Belastingdienst is hier een mooi voorbeeld van. Via korte, aantrekkelijke en begrijpelijke boodschappen over hoe jongeren mogelijk inkomstenbelasting terug kunnen krijgen, komen jongeren uiteindelijk toch terecht op een vrij ambtelijke website. Daar valt nog zeker een wereld te winnen."

Andere belevingswereld

De Belastingdienst investeert op verschillende manieren in het toegankelijk maken van informatie en diensten, ook voor jongeren. Zo is er voor de aangiftecampagne 2021 een speciale social video gemaakt, omdat je jongeren online veel beter bereikt dan via een reguliere radio- en TV-spot. Maar om deze groep al in een vroeg stadium bewuster te maken van hun rechten en plichten is meer nodig.

Informatie uit onderzoeken, afstemming met andere overheidsorganisaties en inzichten van organisaties als Stichting DigiSterker helpen ons om meer grip te krijgen op de belevingswereld van jongeren. Zo kunnen we jongeren zo goed mogelijk ondersteunen bij belastingzaken. Niet alleen tijdens de aangifteperiode, maar ook bij andere 'life-events' (18 worden, studeren, eerste huis..), waarmee ze in contact komen met de Belastingdienst.