“We focussen op projecten met de grootste impact voor burgers, bedrijven en intermediairs”

900 ICT-applicaties, meer dan 64 miljard megabyte aan gegevens en de verwerking van €1 miljard aan belasting- en premie-inkomsten per dag. Dat is de dagelijkse realiteit bij de Belastingdienst. Dit omvangrijke ICT-landschap moet niet alleen onderhouden en beveiligd worden, maar ook continu vernieuwd. “Al zou de capaciteit onbeperkt zijn, je kunt niet alles tegelijk doen”, aldus Tineke Bijl, directeur Concerndirectie Informatievoorziening en Databeheersing van de Belastingdienst.

Om de capaciteit van de ICT-organisatie effectief in te zetten, werkt de Belastingdienst sinds eind vorig jaar met een Meerjarenportfolio (MJP). Tineke Bijl: “De directe aanleiding van het MJP is een aantal rapporten van diverse instanties, zoals KPMG, Ernst & Young en de Auditdienst Rijk, over de ICT van de Belastingdienst. Zij hebben aanbevelingen gedaan op het gebied van onze ICT. Een daarvan was: zorg dat je een goed overzicht hebt van de openstaande opdrachten, prioriteer deze op basis van heldere kaders en maak daar een goede planning voor. Dat advies hebben we opgevolgd.”

“Los daarvan moeten we als Belastingdienst continu keuzes maken, want er wordt meer gevraagd dan we kunnen realiseren. Dat heeft te maken met schaarste aan capaciteit, zowel ICT-capaciteit als capaciteit die hiervoor nodig is vanuit de uitvoering. Maar ook al zou de capaciteit onbeperkt zijn; je kunt niet alles tegelijkertijd doen. Je moet dus inzicht hebben in je totale opgave en daarin goede keuzes maken.”

Achterstanden inhalen

Koos Veefkind, algemeen directeur van de Directie Informatievoorziening, vult aan: “Met de aanbevelingen uit de externe rapporten zijn we direct aan de slag gegaan. Van de ongeveer 200 aanbevelingen hebben we er al 100 gerealiseerd. De overige zijn meerjarig en lopen nog. We zijn en blijven een professionele ICT-organisatie, maar op een aantal punten hebben we echt wat terrein verloren. We werken er hard aan om die achterstand in te halen.”

“Zo zijn verschillende systemen al gemoderniseerd en gebeurt de dienstverlening aan burgers en ondernemers steeds meer digitaal. Een voorbeeld daarvan is de introductie van de verkorte aangifte, die aangifte doen makkelijker maakt voor mensen met een eenvoudige fiscale situatie.”

MJP elke 4 maanden actualiseren

“Het MJP is niet in beton gegoten, maar wordt elke 4 maanden geactualiseerd”, vertelt Tineke Bijl. “Daarbij kijken we naar de actualiteit. Zijn er weer nieuwe wensen bijgekomen? Hoe staat het met de projecten die al in het portfolio zitten? Lopen die goed en is er sprake van versnelling of vertraging? Na het verwerken van alle inzichten en het maken van eventuele keuzes hebben we dan een nieuwe versie.”

“De ketens Schenk- en erfbelasting en autobelastingen hebben we aangepakt en zijn al gemoderniseerd”, vertelt Koos Veefkind. “Maar we hebben nog wel 5 jaar nodig om alle ketens weer op het gewenste niveau te krijgen. Vanaf 2026 krijgen we steeds meer ruimte voor wetgeving en het accommoderen van nieuwe wensen. Een aantal systemen gaan we de komende periode hoe dan ook vervangen. Dat staat niet ter discussie, omdat de ondersteuning wegvalt en een alternatief noodzakelijk is.”

Effecten

“In onze MJP focussen we nu, naast de kritische systeemvervangingen, op projecten met de grootste impact voor burgers, bedrijven en intermediairs”, vertelt Tineke Bijl. “Dan kom je uit op de massale processen die we willen moderniseren en digitaliseren. Door hiervoor te kiezen, zullen ook de effecten op onze eigen medewerkers groot zijn. En daarmee op de burgers en bedrijven waar zij hun werk voor doen.”

“In het portfolio richten we ons nog minder op de kleinere projecten. Uiteindelijk willen we alle veranderingen in het MJP opnemen. Want prioriteren is uitzetten in de tijd. Niet: dit doen we wél en dit valt van de tafel. Er valt niks van de tafel, we schuiven projecten door in de tijd. Dat voelt heel anders.”

Zie ook

• Meerjarenportfolio ICT Belastingdienst