Wet Keten Aansprakelijkheid (WKA)

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme ‘Wet Keten Aansprakelijkheid’ (WKA). Dit algoritme helpt medewerkers van de Belastingdienst bij het behandelen van de aanvragen van een WKA-verklaring.

Situatie, doel en algemene omschrijving

De Wet Keten Aansprakelijkheid (WKA) is gemaakt om aannemers in een keten van aannemers en onderaannemers meer zekerheid te geven dat ze samenwerken met betrouwbare onderaannemers. Aannemers kunnen van onderaannemers een zogenaamde WKA-verklaring verlangen. De betreffende onderaannemer of inlener (ondernemer die personeel inhuurt van een ander bedrijf) kan deze aanvragen bij de Belastingdienst. Een zogenaamde ‘schone’ WKA-verklaring wordt afgegeven als de onderaannemer of inlener geen openstaande vorderingen bij de Belastingdienst heeft en als aangiftes tijdig en volledig zijn ingediend. Indien dat niet het geval is kan in bepaalde gevallen een zogenaamde ‘voorbehoudverklaring’ worden afgegeven. Een WKA-verklaring is drie maanden geldig. Een onderaannemer moet deze dus elk kwartaal opnieuw aanvragen.

Gezien het grote aantal aanvragen worden de medewerkers van de Belastingdienst ondersteund door een algoritme bij het behandelen van de aanvragen.

Voordelen gebruik algoritmes

Het algoritme helpt bij het bepalen of een WKA-verklaring afgegeven kan worden door de aangifte- en betalingsgegevens van de ondernemer te controleren. Het algoritme geeft elke aanvraag een signaal mee. Dit signaal geeft aan of de verklaring zonder verdere controle kan worden afgegeven of dat deze eerst handmatig beoordeeld moet worden. Zo maakt het algoritme het proces efficiënter en effectiever.

Gegevens, gegevensverwerking en controle

De volgende gegevens worden ingevoerd in het algoritme:

Gebruikte gegevens	Bron
Identificerende gegevens (BSN)	Basisregistratie Personen (BRP)
Algemene gegevens ondernemer	Kamer van Koophandel (KvK)
Vorderings- en betalingsgegevens	Belastingdienst
Aangiftegegevens Omzetbelasting (OB)	Belastingdienst
Aangiftegegevens Loonbelasting (LH)	Belastingdienst
Gegevens boekenonderzoek	Belastingdienst

Wettelijk kader

Het verzamelen en het gebruik van de hierboven beschreven gegevens is geregeld in de:

• Algemene wet inzake rijksbelastingen
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995
• Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
• Invorderingswet 1990
• Leidraad Invordering 2008
• Uitvoeringsregeling inleners-, keten- en opdrachtgeversaansprakelijkheid 2004
• Wet op de Omzetbelasting 1968
• Wet op de Loonheffing

Type en werking algoritme

Het algoritme bestaat uit beslisregels die zijn opgesteld in samenwerking met inhoudsdeskundigen op basis van de betreffende wet. Het algoritme geeft op basis van de beslisregels een signaal aan de medewerker van de Belastingdienst bij elke aanvraag.  Aanvragen waarvan het algoritme aangeeft dat die zonder verdere controle afgegeven kunnen worden, worden vervolgens automatisch afgegeven. De andere aanvragen worden vervolgens handmatig beoordeeld door een medewerker.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het zich niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is door de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden.

Gelijkheid, non-discriminatie en privacy

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De Belastingdienst voorkomt directe discriminatie met het algoritme door geen gebruik te maken van beschermde persoonsgegevens, zoals etnische afkomst.

Waarborgen

Voor de ontwikkeling van algoritmen heeft de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij het ontwikkelen van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk (ADR) zijn hierbij leidend. Bij wijzigingen in het algoritme controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.

De AVG schrijft voor dat we niet meer gegevens mogen gebruiken dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden. Is dit niet het geval, dan wordt het algoritme aangepast en worden deze gegevens ook niet meer gebruikt.  

Profilering

Het algoritme verdeelt de aanvragen over een aantal groepen. Deze groepsindeling wordt alleen in het beschreven proces gebruikt. Daarbuiten worden deze niet gebruikt, om te voorkomen dat er profilering plaatsvindt die niet is toegestaan.