Wegen en bepalen behandelwijze aangifte vennootschapsbelasting (Vpb)

Publicatiedatum 13-11-2024

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme Wegen en bepalen behandelwijze aangifte vennootschapsbelasting (Vpb).

Situatie, doel en algemene omschrijving

De Belastingdienst ontvangt jaarlijks bijna een miljoen aangiften vennootschapsbelasting (Vpb) die binnen drie jaar definitief moeten worden vastgesteld. Het kost veel tijd om alle aangiften die jaarlijks worden ontvangen handmatig te beoordelen. Daarom wordt de Belastingdienst door een algoritme ondersteund bij het beoordelen of een aangifte geautomatiseerd of handmatig behandeld moet worden. Dat gebeurt met relevante gegevens die bij de Belastingdienst bekend zijn.

Voordelen gebruik algoritmes

Door het gebruik van het algoritme kan de beoordeling zorgvuldiger en efficiënter worden gedaan. Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig controleren van aangiften. Door het inzetten van een algoritme kunnen aangiften sneller worden verwerkt, waardoor bedrijven sneller duidelijkheid krijgen.

Het algoritme bepaalt het advies op basis van de relevante gegevens. Het alternatief is dat een medewerker bij alle aangiften de relevante gegevens handmatig moet verzamelen en beoordelen. Dit zou het proces minder efficiënt en meer foutgevoelig maken.

Gegevens, gegevensverwerking en controle

De volgende gegevens worden ingevoerd in het algoritme:

Gebruikte gegevens	Bron
Persoonsgegevens	Basisregistratie Personen (BRP)
Persoonsgegevens	Handelsregister (KvK)
Persoonsrelaties	Notariële akte
Aangifte vennootschapsbelasting (Vpb)	Belastingdienst
Aangifte inkomensheffing (IH)	Belastingdienst
Aangifte dividendbelasting (Div)	Belastingdienst

Wettelijk kader

Het verzamelen en het gebruik van de hierboven beschreven gegevens is geregeld in de:

• Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet op de dividendbelasting 1965
• Algemene wet inzake rijksbelastingen  
• Archiefwet 1995

Type algoritme

Het algoritme is handmatig door mensen gebouwd, waarbij de regels door mensen zijn opgesteld op basis van wet- en regelgeving en opgebouwde fiscale expertise.

De uitkomst van het algoritme is een advies: ‘Geautomatiseerd vaststellen’ of ‘Behandelen’ met daarbij de geconstateerde signalen waar naar gekeken moet worden door een bevoegd en deskundig iemand. Lees hierover meer onder de kop: ‘Menselijke tussenkomst’.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is bij de Belastingdienst zelf ontwikkeld en wordt intern onderhouden. De selectieregels worden periodiek beoordeeld en zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving. Op basis van feedback en steekproeven wordt in samenwerking met de inspecteur gecontroleerd of het algoritme steeds voldoende kwaliteit levert.

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door deze toetsing aan de AVG  komen eventuele privacyrisico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden. De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

Er worden in het algoritme geen bijzondere persoonsgegevens gebruikt.

Gelijkheid en non-discriminatie

De selectieregels en algoritmen worden getoetst aan non-discriminatiewetgeving. Het verwerken van zo min mogelijk persoonsgegevens verkleint het risico op directe discriminatie. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen. Om het risico op indirecte discriminatie te minimaliseren, doet de Belastingdienst onderzoek naar effecten van de algoritmen.

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is (waarborgkarakter). De Belastingdienst handelt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen conform de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het gelijkheidsbeginsel, het zorgvuldigheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel, het evenredigheidsbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld op grond van verschillende belastingwetten. Het gebruik is wettelijk toegestaan. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst houdt in dat het menselijk toezicht op de besluitvorming wezenlijk is en wordt uitgevoerd door iemand die bevoegd en deskundig is.

Bij de werking van het algoritme is sprake van menselijke tussenkomst, maar er worden ook beslissingen genomen door het algoritme. Het algoritme detecteert, selecteert en neemt beslissingen. Bij situaties waarin het algoritme de beslissing niet kan nemen (complexere situaties) is er sprake van menselijke tussenkomst.