Signaalmodel Omzetbelasting Buitenland (OBB)

Publicatiedatum 03-03-2025

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme ‘OB Buitenland (OBB)’. Dit algoritme helpt medewerkers van de Belastingdienst bij het vaststellen van de aangiftes voor de omzetbelasting van ondernemers die gevestigd zijn buiten Nederland.

Situatie, doel en algemene omschrijving

Bijna elke ondernemer doet aangifte voor de omzetbelasting (OB). Dat wordt ook wel btw-aangifte genoemd. Een deel van de ondernemers die aangifteplichtig is voor de OB in Nederland, is gevestigd in het buitenland. Deze ondernemers kunnen hun aangifte doen via de One Stop Shop regeling. Dit is een regeling waarbij een ondernemer via 1 land zijn OB aangifte kan doen voor alle Europese landen waarin hij aangifteplichtig is. Via deze regeling kan alleen omzetbelasting worden afgedragen en niet worden teruggevraagd. Als ondernemers niet mee willen doen aan deze regeling of btw terug willen vragen, gaat dat via de reguliere manier (via het ondernemersportaal van de Belastingdienst). De OB aangiftes die via deze reguliere manier binnenkomen worden buitenlandse aangiftes genoemd.

De medewerkers van de Belastingdienst worden sinds 2022 ondersteund door het algoritme OBB bij de beoordeling van aangiftes omzetbelasting van niet in Nederland gevestigde belastingplichtigen. Het algoritme detecteert mogelijke afwijkingen in de aangifte op basis van relevante gegevens waar de Belastingdienst de beschikking over heeft. Voor aangiftes waarbij een handmatige controle nodig is, krijgen de medewerkers een signaal. Deze aangiftes worden vervolgens handmatig beoordeeld en vastgesteld, zo nodig na aanpassing in overleg met de ondernemer.

Voordelen gebruik algoritme

Doel van het algoritme is om de medewerker van de Belastingdienst te ondersteunen met een advies over bij welke aangiftes handmatige behandeling nodig is. Zo wordt de beschikbare capaciteit van de medewerkers zo goed mogelijk gebruikt. Behandelaren zijn hierdoor minder tijd kwijt met aangiftes die volledig juist zijn en niet gecontroleerd hoeven te worden. Het aangifteproces van de omzetbelasting is met het gebruik van het algoritme effectiever en efficiënter geworden. Het proces is ook objectiever geworden doordat er een kleinere kans is op menselijke fouten en doordat elke aangifte op dezelfde wordt behandeld.

Gegevens, gegevensverwerking en controle

De volgende gegevens worden ingevoerd in het algoritme:

Gebruikte gegevens	Bron
Identificerende gegevens	Basisregistratie Personen (BRP)
Aangiftegegevens en aanslaggegevens Omzetbelasting (OB)	Belastingdienst

Wettelijke basis

De gegevens in bovenstaande tabel worden voor het doel van de algoritme verwerkt om de volgende wetten uit te voeren:

• Algemene wet inzake rijksbelastingen
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening  gegevensbescherming
• Wet op de Omzetbelasting 1968
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995

Type algoritme

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is bij de Belastingdienst zelf ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden. Jaarlijks worden het algoritme en de selectieregels geëvalueerd. De selectieregels worden in samenwerking met de belastinginspecteur zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens dienst te worden getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacy-risico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

Bijzondere persoonsgegevens in de AVG zijn onder meer ras, politieke opvattingen en godsdienst.

Het algoritme gebruikt geen bijzondere persoonsgegevens.

Gelijkheid en non-discriminatie

Het algoritme wordt beoordeeld in lijn met toepasselijke non-discriminatiebeginselen voor directe en indirecte discriminatie. Door zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken, wordt het risico op directe discriminatie verkleind. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen.

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is. De Belastingdienst neemt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht.

Voor de ontwikkeling van algoritmes zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk (ADR) zijn hierbij leidend. Op vaste momenten controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Bij de werking van het algoritme is altijd sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme detecteert en selecteert voor handmatige behandeling. Het is de medewerker van de Belastingdienst die bij de handmatige behandeling de beslissing neemt.