Optimale verdeling tussen fiscale partners

Publicatiedatum 04-06-2025

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme 'Optimale verdeling tussen fiscale partners'. Dit algoritme berekent automatisch een fiscaal zo gunstig mogelijke verdeling van aftrekposten en gemeenschappelijke inkomsten tussen partners die samen aangifte doen.

Situatie, doel en algemene omschrijving

Bij het doen van een gezamenlijke aangifte inkomstenbelasting moeten fiscale partners gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten onderling verdelen. In de praktijk blijkt dat veel belastingplichtigen hierbij geen optimaal belastingvoordeel behalen. Dit kan leiden tot een hogere belastingdruk dan nodig.

Het algoritme ondersteunt belastingplichtigen bij het bepalen van de fiscaal meest voordelige verdeling. Het doet dit door op basis van de ingevoerde gegevens automatisch een verdeelvoorstel te berekenen. De gebruiker kan dit voorstel accepteren of handmatig aanpassen. Hiermee helpt het algoritme burgers om gemakkelijker tot een juiste en voordelige aangifte te komen. De uitkomst van het algoritme betreft altijd een fiscale optimalisatie, waarbij geen rekening wordt gehouden met mogelijke effecten op andere inkomensafhankelijke regelingen zoals toeslagen.

Voordelen gebruik algoritme

Het proces van het automatisch voorstellen van een optimale verdeling tussen fiscale partners in de aangifte is belangrijk voor het financiële belang van burgers. Dit willen we zorgvuldig doen. Het algoritme kan een medewerker van de Belastingdienst daarbij ondersteunen. De beoordeling is daardoor zorgvuldiger, efficiënter en eenvormiger.

Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig berekenen van een fiscaal voordelige verdeling van aftrekposten en gemeenschappelijke inkomsten. Door het inzetten van een algoritme kunnen deze berekeningen sneller worden uitgevoerd. De burger kan hierdoor sneller duidelijkheid krijgen over het verwachte belastingbedrag.

Het algoritme bepaalt de beoordeling op basis van de relevante gegevens.
Het alternatief is dat een burger deze verdeling handmatig moet uitvoeren en controleren. Dit zou het proces foutgevoeliger maken en minder efficiënt.

Gegevens, gegevensverwerking en controle

Gebruikte gegevens	Bron
Identificerende gegevens (nationaal)- identificatienummer/BSN	Basisregistratie Personen (BRP)
Aangiftegegevens inkomensheffing	Belastingdienst
Gegevens over gemeenschappelijke aftrekposten	Belastingdienst
Gegevens over gemeenschappelijke inkomsten	Belastingdienst
Verrekenbare heffingskortingen en verzilverbaarheid	Belastingdienst

Wettelijke basis

De gegevens in bovenstaande tabel worden voor het doel van het algoritme verwerkt. Daarbij zijn de volgende wetten van toepassing.

• Algemene wet inzake rijksbelastingen 
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening  gegevensbescherming
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995

Type algoritme

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise.

Het algoritme berekent aan de hand van de gegevens uit de aangifte en vooraf vastgestelde rekenregels een fiscaal optimale verdeling van gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten tussen fiscale partners. Deze voorgestelde verdeling wordt als keuze aan de gebruiker getoond in de online aangifteomgeving (OLAV).

De uitkomst van het algoritme is een verdeelvoorstel dat leidt tot het laagst mogelijke gezamenlijke bedrag aan verschuldigde belasting. De gebruiker kan dit voorstel overnemen of handmatig een andere verdeling kiezen.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is door medewerkers van bij de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden.

De selectieregels worden periodiek beoordeeld en zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacy risico’s in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

In het algoritme wordt gebruik gemaakt van bijzondere persoonsgegevens voor het berekenen van de optimale verdeling van persoonsgebonden aftrekposten tussen fiscale partners. Het gaat hierbij onder andere om zorgkosten, giften en alimentatie. Deze gegevens zijn nodig om het fiscale voordeel voor de burger zo goed mogelijk te berekenen.

De wettelijke grondslag voor het verwerken hiervoor staat in artikel 9, lid 2, sub g van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in samenhang met de Wet inkomstenbelasting 2001.

Gelijkheid en non-discriminatie

De selectieregels in het algoritme worden getoetst aan non-discriminatie-wetgeving. Het verwerken van zo min mogelijk persoonsgegevens verkleint het risico op directe discriminatie. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen.

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is. De Belastingdienst neemt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht.

Voor de ontwikkeling van algoritmes zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk zijn hierbij leidend. Op vaste momenten controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Bij de werking van het algoritme is altijd sprake van menselijke tussenkomst. Het algoritme berekent een fiscaal optimaal verdeelvoorstel op basis van de opgegeven gegevens en toont dit aan de belastingplichtige in de online aangifteomgeving. De burger beslist zelf of hij dit voorstel overneemt of een eigen verdeling wil hanteren. De verantwoordelijkheid voor de gekozen verdeling ligt daarmee bij de belastingplichtige.