Even kennismaken met… Mirko Tobias Schäfer

Publicatiedatum 16-03-2023

Oorspronkelijk kom ik uit Duitsland maar ben - met korte onderbrekingen - al sinds 2003 in Nederland. Ik kwam naar Nederland voor een positie als AIO (PhD kandidaat) en deed onderzoek naar het hacken van elektronische consumptiegoederen zoals Playstation, Nintendo, Xbox enzovoorts.

Als universitair hoofddocent, ben ik verbonden aan het departement Informatica aan de Universiteit Utrecht. Als Science Lead van de Utrecht Data School doe ik onderzoek naar de impact van big data en AI (artificiële intelligentie) op burgerschap en democratie. Ik ben met name geïnteresseerd in de verantwoorde toepassing van deze technologieën. Het Impact Assessment Mensenrechten en Algoritmen (IAMA) en De Ethische Data Assistent (DEDA) zijn door ons ontwikkeld. Ook doet de Utrecht Data School onderzoek naar het publieke debat op sociale media. Tevens ben ik visiting professor aan de Universiteit van Helsinki waar ik onderzoek doe naar het 'falen' en 'verbeteren' van AI.

"In Nederland zijn we soms nog te naïef in het gebruik van data"

Ik zie in Nederland veel enthousiasme over het gebruik van data en AI. Dat is echt anders dan bijvoorbeeld in Duitsland, waar overheden en burgers veel sceptischer zijn over deze technologieën. Waar ze in Duitsland soms te voorzichtig zijn, zijn wij in Nederland soms wat te naïef. Er zijn veel voorbeelden waar het gebruik van data fout is gegaan. Maar, die voorbeelden geven ons wel ruimte om kritisch te zijn. Samen moeten we de nodige 'checks en balances' ontwikkelen om de waarden van onze open samenleving en de democratie te kunnen waarborgen in een digitale samenleving.

Verantwoord gebruik van data en AI moet niet beperkt zijn tot een belofte of beleidsdocumenten, maar moet geïmplementeerd zijn in de operationele processen van een organisatie. Er zijn onwijs veel manifesten en kaders voor ethische datapraktijken en AI, maar die blijven vaak abstract en sluiten onvoldoende aan bij de praktijk. Het is belangrijk om niet slechts op de techniek te staren, maar ook naar de context van gebruik en de rol van bestuur te kijken. Met mijn expertise wil ik bijdragen aan een effectieve toepassing en implementatie van verantwoorde datapraktijken en AI.