Selectiemodule Opgaaf Werkelijk Rendement (selectiemodule OWR)

Publicatiedatum 19-12-2025

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme ‘Selectiemodule Opgaaf Werkelijk Rendement’ voor aangiften inkomensheffing (IH).

Situatie, doel en algemene omschrijving

De Opgaaf Werkelijk Rendement (OWR) is een bedrijfsproces waarmee belastingplichtigen in de gelegenheid worden gesteld om gestructureerd opgaaf te doen van hun (lagere) werkelijk rendement Box 3. Dit bedrijfsproces is ingericht als gevolg van de arresten van de Hoge Raad over Box 3 en de Wet rechtsherstel Box 3. Dit betekent dat voor belastingplichtigen vanaf 2017 tot en met 2024 de heffing in Box 3 moet worden aangepast naar heffing over werkelijk rendement in plaats van heffing over fictief rendement, indien het werkelijk rendement lager is dan het fictief rendement en voorzover de belastingplichtige tot de doelgroep behoort. 

Alle door belastingplichtige ingediende OWR’s gaan langs de selectiemodule OWR. Voor de ingediende OWR’s waarvoor nog een definitieve aanslag IH moet worden vastgelegd, beoordeelt de selectiemodule OWR op basis van de selectieregels of de OWR direct verwerkt kan worden tot een aanslag IH zonder tussenkomst van een medewerker van de Belastingdienst. Indien er wel een onzekerheid of mogelijk handhavingstekort gedetecteerd wordt, kan deze door een medewerker van de Belastingdienst worden gecontroleerd.

Voor de ingediende OWR’s waarvoor al een definitieve aanslag IH is vastgesteld, wordt met behulp van de selectiemodule OWR bepaald of een medewerker van de Belastingdienst het bezwaar volgens de OWR kan afhandelen of nader dient te beoordelen.

Voordelen gebruik algoritme

Voor burgers is van belang dat de OWR snel en zorgvuldig wordt behandeld. Het algoritme kan een medewerker van de Belastingdienst daarbij ondersteunen. De beoordeling is daardoor zorgvuldiger en efficiënter. 

Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig controleren van de OWR over de jaren 2017 tot en met 2024. Door het inzetten van een algoritme kunnen de OWR’s sneller worden verwerkt, waardoor burgers sneller duidelijkheid krijgen. 

Het algoritme bepaalt het advies op basis van de relevante gegevens. Het alternatief is dat een medewerker bij alle aangiften de relevante gegevens handmatig moet verzamelen en beoordelen. Dit zou het proces foutgevoeliger maken en minder efficiënt. 

Gegevens, gegevensverwerking en controle

Gebruikte gegevens	Bron
Aangiftegegevens Inkomensheffing	Belastingdienst
Persoonsgegevens	Belastingdienst en Basisregistratie Personen (BRP)

 

Wettelijke basis

De gegevens in bovenstaande tabel worden voor het doel van het algoritme verwerkt om de volgende wetten uit te voeren:

• Algemene wet inzake rijksbelastingen
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening  gegevensbescherming
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet Rechtsherstel/ Overbruggingswet box 3
• Wet tegenbewijsregeling box 3
• Internationale (belasting)verdragen 
• Wet algemene bepalingen burgerservicenummer
• Archiefwet 1995

 

Type algoritme

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en fiscale expertise.

Het algoritme beoordeelt op basis van de selectieregels of de OWR direct geaccepteerd kan worden. Als dat niet het geval is, wordt de OWR handmatig behandeld door een medewerker van de Belastingdienst. Bij de uitgeworpen OWR vermeldt het algoritme de onderwerpen waaraan de medewerker aandacht moet besteden. 

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is door medewerkers van bij de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden. 

De selectieregels worden periodiek beoordeeld en zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving. 

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens dient te worden getoetst aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacyrisico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden. 

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden. 

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

In het algoritme wordt geen gebruik gemaakt van bijzondere persoonsgegevens.

Gelijkheid en non-discriminatie

Het algoritme wordt beoordeeld in lijn met toepasselijke non-discriminatiebeginselen voor directe en indirecte discriminatie. Door zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken, wordt het risico op directe discriminatie verkleind. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen. 

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is. De Belastingdienst neemt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Bij de werking van het algoritme is sprake van menselijke tussenkomst, maar er worden ook beslissingen genomen door het algoritme. Als het algoritme op basis van de selectieregels beoordeelt dat de OWR direct geaccepteerd kan worden, volgt automatisch een aanslag overeenkomstig de gegevens in de OWR. Ook een ingediend bezwaar wordt dan door een medewerker van de Belastingdienst overeenkomstig de OWR afgedaan. Als het algoritme een OWR uitwerpt voor een nadere beoordeling, dan kan de OWR door een medewerker van de Belastingdienst worden behandeld. Er is sprake van menselijke tussenkomst door een medewerker van de Belastingdienst als de behandeling kan leiden tot een afwijking van de OWR.