Signaalmodel Belastingplicht Stivers

Publicatiedatum 18-12-2025

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme ‘Signaalmodel Belastingplicht Stivers’. Dit algoritme helpt medewerkers van de Belastingdienst bij het toezicht op de aanwezigheid van belastingplicht en aangifteplicht van stichtingen en verenigingen (Stivers).

Situatie, doel en algemene omschrijving

Het signaalmodel ondersteunt het toezichtproces op Stichtingen en Verenigingen (Stivers). Stivers zijn instellingen met als rechtsvorm Stichting of Vereniging, die van de Belastingdienst een status krijgen van Belastingplichtig, Aangifteplichtig vrijgesteld of Aangifteplichtig voor de Vennootschapsbelasting, Omzetbelasting en/of de Loonheffing. De populatie Stivers bestaat uit ca 202.220 organisaties (2024). Jaarlijks is er een toename van ca 8.000 Stivers en worden er zo’n 16.000 Stivers opgeheven.

De Belastingdienst houdt toezicht op de aanwezigheid van belastingplicht en aangifteplicht bij individuele Stivers. Een Stiver kan zelf via de website van de Belastingdienst hier een toetsing op uitvoeren en daarnaast kan hij bij de Belastingdienst een verzoek indienen om de belasting- en aangifteplicht nader te (her)beoordelen. Daarnaast worden nieuw geregistreerde Stivers beoordeeld op deze plichten en vindt er periodiek een herbeoordeling plaats van bestaande Stivers.

Voordelen gebruik algoritme

Dit algoritme helpt de Belastingdienst bij het gerichter, en daarmee efficiënter, inzetten van medewerkers (behandelaren).

Gegevens, gegevensverwerking en controle

De volgende gegevens worden ingevoerd in het algoritme:

Gebruikte gegevens	Bron
Persoonsgegevens bestuurders (relaties tussen natuurlijk personen, belastingplicht)	Basisregistratie Personen (BRP)
Bedrijfsgegevens (relaties en belastingplicht, fiscaalnummer)	Kamer van Koophandel
Financiële producten	Banken
Aangiftegegevens Loonheffing (LH)	Belastingdienst
Aangiftegegevens vennootschapsbelasting (VPB)	Belastingdienst
Aangiftegegevens omzetbelasting (OB)	Belastingdienst
Incassogegevens motorrijtuigenbelasting (MRB)	Belastingdienst
ANBI status	Belastingdienst
Vastgoedgegevens	Kadaster en Landelijke voorziening WOZ
Voertuiggegevens	Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW)

Wettelijke basis

De gegevens in onderstaande tabel worden voor het doel van het algoritme verwerkt waarbij de wetten in onderstaande tabel van toepassing zijn:

• Algemene wet inzake rijksbelastingen
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening  gegevensbescherming
• Wet op de Loonbelasting 1964
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet op de Vennootschapsbelasting 1969
• Wet op de Omzetbelasting 1968
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995

Type algoritme

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise. Het algoritme scoort Stivers volgens een stoplicht principe met oplopende kans op belastingplicht: groen > oranje > rood.
Op basis van de behandelcapaciteit worden vervolgens een x aantal groen, oranje en rood gescoorde Stivers geselecteerd voor behandeling door een behandelaar.

Het algoritme levert naast de eerder genoemde score voor iedere Stiver zowel de gevraagde steekproeven voor de categorieën groen, oranje en rood alsook de informatie die nodig is voor de behandelaar om te beoordelen of de score correct is.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het zich niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is door de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden. 

Jaarlijks worden het algoritme en de selectieregels geëvalueerd. De selectieregels worden in samenwerking met de belastinginspecteur zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

De evaluatie wordt jaarlijks uitgevoerd door het dienstonderdeel dat het toezicht uitvoert, Belastingdienst-MKB, in samenwerking met het dienstonderdeel dat het signaalmodel heeft ontwikkeld, Corporate Dienst Datafundamenten en Analytics.

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacyrisico's in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden.

De AVG schrijft onder andere voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn voor het doel en of er grondslag is om de gegevens te verwerken.

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

Bijzondere persoonsgegevens in de AVG zijn onder meer ras, politieke opvattingen en godsdienst.
Het algoritme gebruikt geen bijzondere persoonsgegevens.

Gelijkheid en non-discriminatie

Het algoritme wordt beoordeeld in lijn met toepasselijke non-discriminatiebeginselen voor directe en indirecte discriminatie. Door zo min mogelijk persoonsgegevens te verwerken, wordt het risico op directe discriminatie verkleind. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen.

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is. De Belastingdienst neemt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht.

Voor de ontwikkeling van algoritmen zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk zijn hierbij leidend. Op vaste momenten controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Bij de werking van het algoritme is altijd sprake van menselijke tussenkomst. Het is de medewerker/behandelaar van de Belastingdienst die, na verder onderzoek, de beslissing neemt of een Stiver belastingplichtig is.