Weging opgave wereldinkomen NINBI

Publicatiedatum 04-06-2025

Op deze pagina vindt u informatie over het algoritme 'Weging opgave wereldinkomen NINBI'. Dit algoritme beoordeelt of een opgave wereldinkomen mogelijk onjuist of onvolledig is.

Situatie, doel en algemene omschrijving

De Belastingdienst ontvangt jaarlijks opgaven wereldinkomen van burgers die daartoe zijn uitgenodigd op verzoek van Toeslagen of het CAK, omdat het wereldinkomen relevant is voor de toepassing van verdragen of andere regelingen.

Om deze opgaven snel en zorgvuldig te kunnen beoordelen, gebruikt de Belastingdienst een algoritme. De weging vindt plaats op basis van vooraf opgestelde selectieregels en beschikbare contra-informatie.

Het algoritme detecteert of een opgave mogelijk onjuist of onvolledig is. Daarbij kan het gaan om situaties die zowel in het nadeel als in het voordeel van de burger zijn.

Het doel van het algoritme is om risicovolle opgaven te selecteren voor handmatige behandeling. Hierdoor wordt een juiste toepassing van rechten en plichten gewaarborgd.

Voordelen gebruik algoritme

Het proces van het beoordelen van opgaven wereldinkomen (NINBI) is belangrijk voor een juiste toepassing van verdragen en fiscale regelingen. Dit willen we zorgvuldig doen. Het algoritme kan een medewerker van de Belastingdienst daarbij ondersteunen. De beoordeling is daardoor zorgvuldiger, efficiënter en eenvormiger.

Het algoritme draagt bij aan het systematisch en nauwkeurig controleren van opgaven wereldinkomen. Door het inzetten van een algoritme kunnen deze opgaven sneller worden beoordeeld. De burger kan hierdoor sneller duidelijkheid krijgen.

Het algoritme bepaalt de beoordeling op basis van de relevante gegevens. Het alternatief is dat een medewerker bij alle opgaven handmatig de gegevens zou moeten verzamelen en beoordelen. Dit zou het proces foutgevoeliger maken en minder efficiënt.

Gegevens, gegevensverwerking en controle

De volgende gegevens worden ingevoerd in het algoritme:

Gebruikte gegevens	Bron
Identificerende gegevens (nationaal)-identificatienummer/BSN	Basisregistratie Personen (BRP)
Aangiftegegevens wereldinkomen	Belastingdienst
Inkomsten van derden	Opdrachtgevers
Loon, pensioen en uitkeringsgegevens	Werkgevers en uitkeringsinstanties

Wettelijke basis

De gegevens in bovenstaande tabel worden voor het doel van het algoritme verwerkt. Daarbij zijn de volgende wetten van toepassing:

• Algemene wet inzake rijksbelastingen 
• Algemene wet bestuursrecht
• Algemene verordening gegevensbescherming
• Uitvoeringswet algemene verordening  gegevensbescherming
• Wet op de Loonbelasting 1964
• Wet Inkomstenbelasting 2001
• Wet algemene bepalingen Burgerservicenummer
• Archiefwet 1995

Type algoritme

Het algoritme bestaat uit selectieregels die inhoudsdeskundigen hebben opgesteld op basis van wet- en regelgeving en expertise.

Het algoritme beoordeelt of een opgave wereldinkomen mogelijk onjuist of onvolledig is. Op basis van deze beoordeling wordt bepaald of de opgave geselecteerd wordt voor handmatige behandeling door een medewerker.

Het algoritme is niet zelflerend. Dat betekent dat het algoritme zichzelf niet ontwikkelt tijdens het gebruik ervan.

Controle

Het algoritme is door medewerkers van de Belastingdienst ontwikkeld en wordt ook intern onderhouden.

De selectieregels worden periodiek beoordeeld en zo nodig bijgesteld om te blijven voldoen aan wet- en regelgeving.

Privacy en AVG

Het gebruik van de gegevens wordt getoetst aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Door het toetsen van persoonsgegevens komen eventuele privacy risico’s in beeld en kunnen passende maatregelen genomen worden.

De AVG schrijft voor dat er niet meer gegevens gebruikt mogen worden dan noodzakelijk is. Dat heet dataminimalisatie. De Belastingdienst onderzoekt regelmatig of de gebruikte gegevens nog nodig zijn en dus gebruikt mogen worden.

Gebruik bijzondere persoonsgegevens

In het algoritme wordt geen gebruik gemaakt van bijzondere of strafrechtelijke persoonsgegevens.

Gelijkheid en non-discriminatie

De selectieregels in het algoritme worden getoetst aan non-discriminatie-wetgeving. Het verwerken van zo min mogelijk persoonsgegevens verkleint het risico op directe discriminatie. Medewerkers die betrokken zijn bij de ontwikkeling en het beheer van de algoritmen krijgen training over gegevensbescherming en vooroordelen.

Waarborgen

De Algemene wet bestuursrecht (Awb) vereist dat het handelen van de overheid transparant en rechtmatig is. De Belastingdienst neemt bij de toepassing en ontwikkeling van algoritmen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht.

Voor de ontwikkeling van algoritmes zijn door de Belastingdienst voorwaarden opgesteld, een kwaliteitsframework. Hierin staan regels en afspraken die zijn gevolgd bij de ontwikkeling van het algoritme. De voorwaarden van de Auditdienst Rijk zijn hierbij leidend. Op vaste momenten controleert de Belastingdienst of het algoritme nog steeds aan de kwaliteitseisen voldoet.

In het algoritme worden gegevens gebruikt die zijn verzameld in het kader van verschillende belastingwetten. Zoals de AVG voorschrijft, worden er niet meer gegevens gebruikt dan noodzakelijk is.

Menselijke tussenkomst

Menselijke tussenkomst in de context van de Belastingdienst houdt in dat een bevoegde en deskundige medewerker een wezenlijke rol speelt in de besluitvorming.

Bij de werking van het algoritme is sprake van menselijke tussenkomst, maar er worden ook beslissingen genomen door het algoritme. Het algoritme detecteert en selecteert mogelijke onvolledige of onjuiste opgaven wereldinkomen. Als er een risicosignaal wordt afgegeven, volgt handmatige beoordeling door een medewerker van de Belastingdienst. De uiteindelijke beslissing over aanpassing of vervolgactie ligt altijd bij een medewerker.