Ga direct naar de inhoud Ga direct naar de footer

Schijnzelfstandigheid en wet DBA

De juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en werkenden

Schijnzelfstandigheid betekent kort gezegd dat iemand zich presenteert als zelfstandige terwijl er volgens het arbeidsrecht sprake is van een dienstverband. Door zulke contracten aan te bieden, verstoren opdrachtgevers het gelijke speelveld en gaat de opdrachtgever (oftewel de werkgever) zijn verplichtingen uit de weg naar de Belastingdienst en de werkende toe. De wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) draagt eraan bij dat werkgever en werknemer gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor afspraken over en de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie.  

Schijnconstructies en bescherming werkenden

Ben je in loondienst? Dan betaalt de werkgever jouw loonbelasting en premies voor verschillende verzekeringen. Werkgevers kunnen daar soms onderuit komen door schijnconstructies op te stellen waardoor gedaan wordt alsof iemand toch als zzp’er wordt ingehuurd. Zo betalen werkgevers veel minder premies en belastingen, terwijl de werknemer in kwestie minder bescherming heeft bij ontslag of ziekte. Daarnaast komen er zo ook minder belastingen binnen waarmee de overheid belangrijke voorzieningen, zoals de gezondheidszorg, bekostigt.

Een juiste kwalificatie is dus belangrijk voor het functioneren van het sociale zekerheidsstelsel. Werknemers hebben bijvoorbeeld automatisch recht op ziekteverlof en een werkloosheidsuitkering, terwijl zelfstandigen hier zelf verantwoordelijk voor zijn. Een juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie is ook belangrijk om de belasting te kunnen bepalen die opdrachtgevers en werkenden moeten afdragen

Handhaving op schijnconstructies

Het kabinet is van plan om de balans te herstellen en regels rondom het werken als zelfstandige en met zelfstandigen toekomstbestendiger te maken. Om dit te bereiken, zet het kabinet in op een gelijker speelveld tussen contractvormen, meer duidelijkheid over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige én verbetering van handhaving op schijnzelfstandigheid.

De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de handhaving op fiscale gevolgen van de kwalificatie van arbeidsrelaties voor de loonheffingen. Op dit moment houden we hierbij het ‘handhavingsmoratorium’ aan. Dit houdt concreet in dat we bij schijnzelfstandigheid wel een aanwijzing aan
opdrachtgevers kunnen geven, maar geen naheffingsaanslag of boete.

Met ingang van 1 januari 2025 geldt dat handhavingsmoratorium niet meer. Dat betekent dat we weer de normale regels hanteren. Wat dat betekent, lees je op Belastingdienst.nl/arbeidsrelaties.

Feiten en cijfers

ca. 1,2 miljoen

Zelfstandige ondernemers in 2023 in Nederland.

In 2016

Invoering van de wet DBA door het kabinet Rutte-II.

Vanaf 2025

Opheffen van het 'handhavingsmoratorium'.

Vanaf 2026

Ambitie invoering van de wet VBAR.