Verhuld vermogen: 5 miljard opbrengst maar speurwerk gaat door

Onlangs heeft de het programma Verhuld Vermogen van de Belastingdienst een mooie mijlpaal gepasseerd: een opbrengst van 5 miljard. Dit is de optelsom van alsnog opgelegde belasting, rente en boetes. Programmamanager Frans van Krieken kijkt terug op deze mijlpaal, maar ook vooruit naar nieuwe trends en ontwikkelingen in het verhullen van vermogen.

De meeste mensen geven hun inkomen en vermogen netjes op. Maar sommige belastingplichtigen proberen hun vermogen te verhullen. Vaak in het buitenland, om er in Nederland geen belasting over te betalen. De Belastingdienst brengt zoveel mogelijk van dit vermogen in beeld, zodat de belasting alsnog netjes wordt betaald. En om te voorkomen dat andere mensen in de verleiding komen om belasting te ontduiken. Het net rondom verhullers sluit zich steeds meer en de pakkans wordt steeds  groter.

De aanpak blijft nodig, want de mogelijkheden om te verhullen (met name digitaal) blijven zich ook ontwikkelen en we zien steeds complexere constructies om vermogen in het buitenland te verhullen. Fran van Krieken: "Dat doen we met het programma Verhuld Vermogen. Minstens zo belangrijk is dat nette belastingbetalers zien dat dit wordt aangepakt. En dat wordt voorkomen dat mensen eventueel in de verleiding komen om toch te gaan verhullen."

Is het duidelijk wat verhuld vermogen is?

 "Je verhult inkomen en vermogen als je dit aan moet geven in je aangifte en je doet het niet. Soms gebeurt dat onbewust. Bijvoorbeeld als iemand een erfenis ontvangt van zijn ouders die voortkomt uit verhuld vermogen. Het kan gaan om zwart loon, provisies die via het buitenland worden uitgekeerd of een deel van de omzet die niet wordt aangegeven. Verhuld vermogen kun je ook tegenkomen in de vorm van onroerend goed, kunst of effecten. En soms zien we pakken contant geld onder het matras bij mensen thuis. En een aantal belastingplichtigen maakt er veel werk van om hun inkomen en vermogen onder de radar te houden, bijvoorbeeld met een constructie in het buitenland."

Welke ontwikkelingen zijn de afgelopen jaren geweest in de aanpak van Verhuld Vermogen?

"In het verre verleden hadden verschillende landen een bankgeheim, waardoor het relatief makkelijk was om je vermogen in het buitenland buiten het zicht van de Belastingdienst te houden. Dat begon rond 2010 te veranderen doordat zowel in Europees als OESO-verband dat bankgeheim onder druk kwam te staan. Bovendien kregen we steeds meer signalen uit het buitenland over Nederlandse belastingplichtigen met een buitenlandse bankrekening. Zo hebben we destijds uit België en Duitsland cd-roms ontvangen met informatie van Nederlandse bankrekeninghouders in het buitenland. Daarna zijn er constructie-projecten bijgekomen.

Met deze aanpak maken we overigens ook aan de grote groep belastingplichtigen die wél netjes hun belasting afdragen duidelijk, dat we degenen die daar niet aan bijdragen aanpakken.

In 2016 betekende de invoering van internationale Common Reporting Standard (CRS) een enorme stap vooruit. Vanuit meer dan 100 landen ontvangen we structureel informatie over het vermogen van Nederlandse belastingplichtigen uit het buitenland. En natuurlijk maken we nog steeds gebruik van signalen die we binnenkrijgen. Er zijn ook nog landen die niet meedoen aan CRS, dus er blijft genoeg speurwerk over."

Hoe groot is de kans dat de Belastingdienst verhuld vermogen achterhaalt?

"De kans dat de Belastingdienst buitenlands vermogen op het spoor komt wordt steeds groter. Dat komt door de internationale uitwisseling van gegevens en de eigen mogelijkheden om verhuld vermogen te achterhalen. Wie verhuld vermogen in de inkomstenbelasting niet aangeeft, kan een boete krijgen die oploopt tot 300 procent van de verschuldigde belasting én rente. Is dat vermogen verkregen door niet-aangegeven inkomen, dan moet ook dáárover worden afgerekend. En dat kan flink oplopen.

Met deze aanpak maken we overigens ook aan de grote groep belastingplichtigen die wél netjes hun belasting afdragen duidelijk, dat we degenen die daar niet aan bijdragen aanpakken. En daarmee geven we meteen aan belastingplichtigen die door allerlei stoere verhalen overwegen om te gaan verhullen, het signaal af om dat toch maar níet te doen."

Richten jullie je bijvoorbeeld dan ook op de wereld van cryptovaluta?

"We volgen nauwgezet nieuwe technologische mogelijkheden die kunnen leiden tot verhullen van vermogen via virtuele valuta, zoals cryptomunten en NFT’s. In die wereld gaat veel geld om. Het programma heeft al enkele miljoenen euro’s aan belastingcorrecties en boetes en correcties opgelegd aan enkele tientallen belastingplichtigen die hier gebruik van maakten.

Er is in EU- en OESO-verband een richtlijn in ontwikkeling om meer zicht te krijgen op deze markt. Hiermee kunnen we als Belastingdienst straks gegevens over houders van crypto’s ontvangen van bedrijven die cryptodiensten verlenen, zoals handelsplatformen en wisseldiensten."

Welke andere ontwikkelingen zien jullie bij de aanpak van verhuld vermogen?

"Verhullers bedenken steeds complexer wordende constructies via diverse landen en bv’s om hun vermogen buiten het zicht van de Belastingdienst te houden. Ik geef een voorbeeld: een Nederlandse ondernemer brengt zijn Nederlandse onderneming onder bij een buitenlandse Limited (Ltd) die is gevestigd in een belastingparadijs. Boven de Ltd is een aandeelhouder geplaatst in de vorm van een zogenaamde stroman. De belastingplichtige gerechtigde (de ondernemer) blijft daardoor buiten beeld.

De geldstromen die samenhangen met de activiteiten van de onderneming laat men via buitenlandse banken lopen waardoor die geldstromen voor de Nederlandse Belastingdienst vooralsnog buiten beeld blijven. Ik ben daarom ervan overtuigd dat het programma ook in de toekomst noodzakelijk blijft."